گردشگری؛ موتور توسعه و راهکار رهایی از اقتصاد تک‌محصولی

گردشگری صنعتی استراتژیک و آینده‌ساز است که می‌تواند جایگزین مطمئنی برای اقتصاد نفتی باشد. ایران با ظرفیت‌های بی‌نظیر طبیعی، تاریخی و فرهنگی، توانایی تبدیل شدن به یکی از مقاصد اصلی گردشگری جهان را دارد، مشروط بر اینکه برنامه‌ریزی دقیق و آینده‌نگرانه در این حوزه صورت گیرد.

علی مستوفیان، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی در یادداشتی نوشت: صنعت گردشگری در جهان امروز بیش از آنکه یک فعالیت تفریحی یا لوکس تلقی شود، به عنوان «موتور محرک توسعه اقتصادی» شناخته می‌شود. بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه توانسته‌اند با بهره‌گیری از این صنعت، اقتصاد خود را از وابستگی به منابع محدود و پرنوسان رهایی بخشند و فرصت‌های شغلی و درآمدهای پایدار خلق کنند.

گردشگری یکی از متنوع‌ترین و بزرگ‌ترین صنایع جهان است که هم در حوزه اقتصادی و هم در حوزه اجتماعی اهمیت فراوانی دارد. طبق آمارهای جهانی، این صنعت پس از نفت و خودروسازی، در جایگاه سومین صنعت بزرگ جهان قرار گرفته و سالانه میلیاردها دلار گردش مالی ایجاد می‌کند.

ویژگی مهم گردشگری در این است که علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بالا و درآمد ارزی، اشتغال فراوانی ایجاد می‌کند. این صنعت پاک و عاری از آلودگی است و برخلاف بسیاری از صنایع دیگر، به محیط‌زیست آسیب جدی وارد نمی‌کند. در واقع، سرمایه‌گذاری در گردشگری همزمان هم منافع اقتصادی و هم منافع اجتماعی و فرهنگی را برای کشورها به همراه دارد.

گردشگری به مثابه راهبردی برای ایران

ایران یکی از پنج کشور مهم جهان از نظر آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی است. تمدن کهن، آثار باستانی کم‌نظیر، تنوع اقلیمی، طبیعت چهارفصل و مردمانی با فرهنگ و رسوم غنی، همه و همه مزیت‌هایی هستند که ایران را به مقصدی منحصر به‌فرد برای گردشگران تبدیل می‌کند.

ایران توانایی میزبانی سالانه میلیون‌ها گردشگر خارجی را دارد. برآوردها نشان می‌دهد که کشور ما ظرفیت پذیرایی از بیش از دو تا سه میلیون گردشگر خارجی را داراست. اگر این ظرفیت به‌طور کامل فعال شود، درآمدهای ارزی هنگفتی نصیب کشور خواهد شد و این درآمدها می‌تواند به راحتی جایگزین بخشی از درآمدهای نفتی شود.

هر گردشگر، معادل صدها بشکه نفت

براساس تجربیات جهانی، ورود هر گردشگر به کشور برابر با صدور صدها بشکه نفت برای ایران سودآوری دارد. این بدان معناست که صنعت گردشگری می‌تواند راهکاری عملی و اثربخش برای رهایی از اقتصاد تک‌محصولی و متنوع‌سازی منابع درآمدی کشور باشد.»

متأسفانه با وجود تأکید در بسیاری از برنامه‌های توسعه‌ای بر کاهش وابستگی به نفت، در عمل نتوانسته‌ایم آن‌طور که شایسته است، صنعت گردشگری را توسعه دهیم. این در حالی است که بسیاری از کشورها با امکانات و جاذبه‌های بسیار کمتر از ایران، توانسته‌اند گردشگری را به ستون فقرات اقتصاد خود تبدیل کنند.

اهمیت گردشگری شهری

شهرداری‌ها معمولاً بخش عمده درآمد خود را از محل عوارض ناشی از ساخت‌وساز به دست می‌آورند. این مدل درآمدی در بلندمدت نه پایدار است و نه کارآمد. در حالی که سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری شهری می‌تواند هم درآمد پایدار ایجاد کند و هم نشاط اجتماعی را در شهرها گسترش دهد.»

سفرهای کوتاه‌مدت درون‌شهری، برگزاری جشنواره‌ها و معرفی جاذبه‌های محلی، ظرفیت‌هایی هستند که شهرداری‌ها می‌توانند بر روی آنها متمرکز شوند. این اقدامات علاوه بر درآمدزایی، شهرها را به مقاصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل می‌کند.

گردشگری؛ ابزار توسعه پایدار

امروز دیگر کسی در اهمیت صنعت گردشگری تردید ندارد. این صنعت نه تنها به توسعه اقتصادی کمک می‌کند بلکه ابزاری برای تعاملات فرهنگی، معرفی هویت ملی و تقویت انسجام اجتماعی است. ایران با گنجینه بی‌بدیل تاریخی و فرهنگی خود، می‌تواند با برنامه‌ریزی اصولی و آینده‌نگرانه، به یکی از بازیگران اصلی بازار گردشگری منطقه و جهان بدل شود.

تحقق این هدف نیازمند همکاری همه‌جانبه میان نهادهای اجرایی، بخش خصوصی و مشارکت فعال مردم است. صنعت گردشگری تنها زمانی می‌تواند به جایگاه واقعی خود دست یابد که نگاه به آن صرفاً اقتصادی نباشد، بلکه به‌عنوان ابزاری برای توسعه پایدار و همه‌جانبه در نظر گرفته شود. این صنعت ظرفیت آن را دارد که هم درآمد پایدار ایجاد کند و هم چهره‌ای متفاوت و مثبت از ایران به جهان معرفی کند.

انتهای پیام/

کد خبر 1404062301506
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha